 |
| Παρθεναγωγείον Βαρωσίων {Κύπρου}, φωτογραφία του Γεωργίου Α. Κιλικίτα, από το αρχείο ΕΛΙΑ |
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο αείμνηστος φίλος μου Φοίβος Σταυρίδης, γνωρίζοντας πως ετοιμαζόμουν για ταξίδι στην Αθήνα, μου έδωσε μια σπουδαία πληροφορία:"μη ξεχάσεις να επισκεφτείς το αρχείο του ΕΛΙΑ (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο) και να δώσεις τους θερμούς μου χαιρετισμούς στον Διευθυντή του, τον Μάνο Χαριτάτο. Πηγαίνοντας προς το γραφείο του, στα ράφια που είναι στο αριστερό σου χέρι είναι κάτι που σε ενδιαφέρει".
Καιγόμουν από περιέργεια να μάθω τι ήταν αυτό που υπήρχε στο Αρχείο και είχε ενδιαφέρον για μένα. Μόλις έφτασα στην Αθήνα η πρώτη μου δουλειά ήταν να ικανοποιήσω την περιέργειά μου. Μπήκα, και πριν κάνω ούτε πέντε βήματα πρόσεξα τις φωτογραφίες. Το χέρι μου έτρεμε όταν παίρνοντας κάποιες από το σωρό πρόσεξα πως ήταν παλιά σχολεία από το Βαρώσι.
Ο αείμνηστος Μάνος Χαριτάτος, ο δημιουργός του Αρχείου, ευγενέστατος με παρότρυνε να τις δω με την ησυχία μου και να ξεχωρίσω ποιες θα ήθελα να μου αντιγράψει. Ήταν εκατοντάδες φωτογραφίες σχολείων της Μικράς Ασίας και της Κύπρου των αρχών του αιώνα, και φαίνεται πως ήταν το υλικό για μια έκθεση που είχε γίνει στην Αθήνα την εποχή εκείνη ή αργότερα. Οι δεκατέσσερις φωτογραφίες που είχα επιλέξει, όλες από τα κατεχόμενα μέρη μας, της Αμμοχώστου και δύο της Κερύνειας, έφτασαν στο σπίτι μου, στο ίδιο μέγεθος με τις πρωτότυπες πριν επιστρέψω. Το λέω με συγκίνηση γιατί ο ευγενέστατος Μάνος, ο σημαντικότατος αυτός άνθρωπος έφυγε πολύ πρόωρα και ήταν πολύ άδικο.
Ελπίζω, στη μνήμη των δύο μου φίλων, να μπορέσω να κάνω μια έκθεση των φωτογραφιών, και μια μικρή έκδοση αυτού του σπουδαίου υλικού, προσθέτοντας ένα μικρό λιθαράκι στην ιστορία των φωτογράφων, των δασκάλων και των Σχολείων της Αμμοχώστου και άλλων περιοχών της Κύπρου.
Κατάλογος των Σχολείων:
1. Δημοτική Σχολή Λιμνιών
2. Δημοτική Σχολή Αγ. Σεργίου
3. Η Α' & Β' τάξις της Δημοτικής Σχολής Βαρωσίων
4. Παρθεναγωγείον Κυρηνείας
5. Σχολείον Πραστειού Μεσαορίας
6. Αρρεναγωγείον Λαπήθου
7. Η Ελληνική Σχολή μετά των μαθητών της Ε' & Στ' τάξεως
της Δημοτικής Σχολής Βαρωσίων (Κύπρου)
της Δημοτικής Σχολής Βαρωσίων (Κύπρου)
8. Παρθεναγωγείο Βαρωσίων (1)
9. Παρθεναγωγείο Βαρωσίων (2)
10. Αρρεναγωγείον Περιστερονοπηγής
11. Παρθεναγωγείον Περιστερονοπηγής
12. Αρρεναγωγείον Τρικώμου
13. Παρθεναγωγείον Τρικώμου
14. Σχολείον Λευκονοίκου
